ش | ی | د | س | چ | پ | ج |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 |
حرف (ت)
تا (ta): نخ، شمارش، 4 خم دولا
تااِسا (ta esa): تاکنون
تا بَخوردَن (ta baxordan): تا شدن
تا بَزوئَن (ta bazuan): تا زدن
تابِسّون (tabessun): تابستان
تابِسّونی چلَّه (tabessuni cellah): وسط تابستان، دهم تا اواسط مرداد
تا بَوی ئَن (ta bavian): خم شدن
تا به تا (ta be ta): لایه به لایه
تاپِلَه (tappelah): تاپاله
تاخت بَزوئَن (taxt bazuan): معامله پایاپای، تاخت زدن
تاخت کُردَن (taxt kordan): تاخت کردن، به سرعت دویدن
تار بَتِنیئَن (tar batenian): تار تنیدن
تارِف (taref): تعارف
تارِفی (tarefi): تعارفی
تاریکا (tarika): تاریکی
تاریک بَویئَن (tarik bavian): تاریک شدن
تاریک کُردَن (tarik kordan): تاریک کردن
تازَگی (tazagi): تازگی
تازوندَن (tazundan): تازاندن
تازَه (tazah): تازه
تازِه جِوون (tazeh jevun): تازه جوان
تازه زوما (tazeh zuma): تازه داماد
تازه کار (tazekar): ناشی
تاس (tas): لگن کوچک آب مخصوص حمام
تاسَکـ (tasak): تاس کوچک، ظرف مسی کوچک
تاغار (tayar): تغار
تا کُردَن (takordan): تا زدن، کنار آمدن
تِب تِب (teb teb ): قطره قطره
تَبریزی (tabrizi): درختی با پهنای کم و قامتی بلند از خانواده صنوبر که برای تیر ریزی سقف و ستون خانه ها استفاده می شود.
تُبرَه (tobrah): توبره
تَپِّه سَر (tappeh sar ): نام محلی در قسمت غربی میگون
تَتَه (tatah): خشتک
تَجرُبَه (tajrobah): تجربه
تُحوَه (tohvah): تحفه
تََخت (taxt): آسوده و راحت، کف کفش، تخت
تَختَک (taxtak ): نام محلی بالای نرم خاکک که قبلاً برای خرمن بوده است.
تَختوک (taxtuk): تخته کوچک
تَخته (taxtah): تخته
تختِه سَنگ (taxteh sang): سنگ کوچک
تُخ دِپاتَن (tox depatan): بذر پاشیدن
تُخ دِپاتی (tox depati): بذر پاشیدی
تُخ دِپاج (tox depaj): تخم بپاش
تُخ دِپاجَم (tox depajam): تخم بپاشم
تُخ دَکُردَن (tox dakordan): تخم کردن
تِخ کُردَن (tox kordan): چیز بدی را از دهان بیرون انداختن به زبان کودکانه
تُخمِ حَروم (toxme harum): فرزند نامشروع
تُخمَه (toxmah): تخمه
تُخمی (toxmi): آنچه برای به دست آوردن بذر از گیاهان نگهدارند، مرغ تخم گذار
تَخمین بَزوئَن (taxmin bazuan): تخمین زدن
تِراز (teraz): تراز
تِرازو (terazu): ترازو
تِراش (teras): تراش
تِراشَه (terasah): تراشه
تِر بَزوئَن (ter bazuan): خرابکاری کردن
تُرت (tort): ترد
تِر تِر (ter ter): حالت اسهالی
تِر تِر هاکُردَن (ter ter hakordan): ناتوان شدن در انجام کاری
تَرتیجَک (tar tijak): سبزی شاهی(من کم و بیش از پیر مردان ترتیزک هم شنیدم. گویش دوران هم سن و سالان ما ترتیجک می گفتند.)
تَرچَسبون (tar casbun): سریع
تَرخُن (tar xon): ترخونت
تُرشَک (torsak): گیاهی خودرو با تیغهای فراوان و برگهای ترش مزه
تَرکَه (tarkah): ترکه( چوب نازک و تازه و قابل انعطاف)
تَرکَه ای (tarkre i): کنایه از آدم لاغر
تُرنَه (tornah): پارچه مرطوب و تابیده شده که در بازی شاه و وزیر محکوم را با آن تنبیه می کنند. این پارچه معمولا از لنگ یا دستمال یزدی استفاده می شود.
تَرَه (tarah): تره
تَریت (tarit): تلیت
تزیَه (tazyah): تعزیه
تَزیَه گَردون (tazyah gardun): اداره کننده مراسم تعزیه
تَسمَه (tasmah): تسمه
تَشد (tasd): تشت
تَشدَگ (tasdag): تشت کوچک
تَشَر (tasar): فریاد بر سر کسی همراه با عصبانیت
تشَر بَزوئَن (tasar bazuan): فریاد زدن همراه با عصبانیت بر سر کسی
تَشنا (tasna): تشنه
تَشنایی (tasnayi): تشنگی
تَشی (tasi): حیوانی شبیه جوجه تیغی
تَصَُدُّق (tasoddoy): صدقه، رفع بلا
تَغَیُّر کُردَن (tayayyor kordan): توپ و تشر زدن
تُف (tof): آب دهان
تِفاق (tefay): پیشامد، اتفاق افتادن
تُف اَلَک کُردَن (tof alak kordan): آب دهان پرت کردن
تُفالَه (tofalah): تفاله
تُف کُردَن (tof kordan): آب دهان انداختن
تَقَلّا کُردَن (tayalla kordan): کوشش کردن
تُک (tok): منقار، لب و دهان،نوک(بلند ترین نقطه ارتفاعی)
تُک بَزوئَن (tok bazuan): نوک زدن
تُکِ لِنگ (toke leng): نوک پا
تُکِ کو (toke ku): نوک کوه
تَک و تو (tak o tu): فعالیت، جنب و جوش
تَک و توک (tak o tuk): تک تک، میوه های کم درختان
تَک و پَک (tak o pak): تک تک، میوه کم درختان
تَکوم (takum): تکان
تَکوم بِدائَن (takum beda an): تکان دادن
تَکوم هِدائَن (takum head an): تکان دادن
تُکون (tokun): تکان
تُکون بَخوردَن (tokun baxordan): تکان خوردن
تَکِّه هِدائَن (takkeh heda an): تکیه دادن
تَکیَه (takiyah): تکیه، حسینیه
تَگ تَگ (tag tag): یکی یکی
تَگَر (tagar): تگرگ
تَل (tal): تلخ
تِلاش (telas): تلاش
تِلارسَر (telar sar): تالارسر، نام محلی با باغهای فراوان در غرب میگون
تِلافی (telafi): تلافی
تَل بَویئَن (tal bavian): تلخ شدن
تَل هاکُردَن (tal hakordan): تلخ شدن
تلف بویئَن (talaf bavian): تلف شدن
تَلکِه کُردَن (talakeh kordan): تلکه کردن
تِلو تِلو بَخوردَن (telo telo baxordan): بی تعادل راه رفتن
تَلَه (talah): تله
تَلَه دَرِنگوئَن (talah darenguan): تله گذاشتن
تَلی (tali): خار
تَلی ساجَه (tali sajah): جارویی که با بوته های خاردار تهیه می شود.
تَلیسَه (talisah): گوساله بالغ
تَم (tam): دم
تِماشا (temasa): تماشا
تَمباکو (tambaku): تنباکو
تَم بَکِشی ئَن (tam bakesian): دم کشیدن
تَمبَل (tambal): تنبل
تُمبون (tombun): تنبان
تَم کُردَن (tam kordan): دم کردن
تَمکُنی (tamkoni): دمکنی، در سبدی پارچه پیچی شده برای دم کردن برنج
تَموشاچی (tamusaci): تماشاچی، تماشاگر
تَموشایی (tamusayi): تماشایی
تَموم (tamum): تمام
تَموم بَویئَن (tamum bavian): تمام شدن
تَموم هاکُردَن (tamum hakordan): تمام کردن
تَنابندَه (tanabandah): آدم، انسان
تَن بِدائَن (tan beda an): تن دادن، تسلیم شدن
تَندیر (tandir ): تنور
تُنُک (tonok): رقیق، شُل، کم پشت
تِنِک آش (tenek as ): آش رقیق
تَنگ (tang): محکم، نوار پهن از چرم و پشم و غیره برای بستن بار و پالان چارپایان
تَنگ بَیتَن (tang baytan): سخت گرفتن
تَنگِ شیر (tange sir ): نزدیک زایمان
تَنگَه (tangah): باریکه، حاشیه دره یا رودخانه، شکاف بین دو کوه، نام محلی در غرب میگون
تَنگِه بِِن (tangeh ben): نام محلی درشمال غربی میگون
تَنگِه میگون (tangeh migun): محلی درشمال میگون مرز میان میگون و جیرود
تَنِهار (tanehar): تنها
تَنِهاری (tanehari): تنهایی
تَنَه (tanah): جسم، پیکر
تَنَه بَزوئَن (taneh bazuan): تنه زدن
تو (tu): تب، تاب بازی، تاب نخ و پارچه
توئون (tu un): تاوان
توئون هِدائَن (tu un heda an): تاوان دادن
توئَه (tuah): تابه
توئیتَن (tu itan): تاب برداشتن
تو بَخوردَن (tu baxordan): تاب خوردن، چرخیدن
تو بِدائَن (tu beda an): تاب دادن، سرخ کردن، پیچاندن پارچه
توبَدِه (tubadeh): بتابان
تو بُر (tubor): تب بر
توبَه (tubah): توبه
تو بَیتَن (tu baytan): تاب برداشتن
توپ و تَشَر (tup o tasar): سرزنش همراه با دادو بیداد
توتَک (tutak): نان کوچک تنوری(معمولا نان کوچک شیرین که برای سال نو تهیه می شود.)
توخال (tuxal): تبخال
تود (tud): توت
تودّار (tuddar ): درخت توت
تودار (tudar): آب زیرکاه، رازدار
تو دارنَه (tu dar nah): تب دارد.
تور (tur): تبر
تورَک (turak): تبر کوچک
توشیر (tusir): خامه
توفیر (tufir): تفاوت
توفیر نِدارنَه (tufir nedarnah): فرقی ندارد
توک (tuk): تبر
تولَه (tulah): توله
تون (tun): جای دور، آتشخانه حمام
تون به تون (tun be tun) دشنامی به معنای گور به گور
تون کَتَه (tun katah): دشنامی به معنای گم و گور شد.
تونین (tunin): تونهادن: درزگرفتن
تووَل (tuval): تاول
تو و لَرز (tu o larz): تب و لرز
تَه او (tahu): ته آب، آب باریکه ای پس از بستن نهر یا استخر
تَه بَکِشی ئَن (tah bakesian): ته کشیدن
تَه و توشِه دِیرگائوردَن (tah o tuseh dirga urdan): کنه کاری را در آوردن
تَه تاغاری (tah tayari): آخرین فرزند
تِهرون (tehrun): تهران
تَهم (tahm): طعم
تَه موندَه (tah mundah): ته مانده
تَهنا (tahna): تنها
تَهناری (tahnari): تنهایی
تهنایی (tahnayi): تنهایی
تهیه بَدی ئَن (tahieh badian): تهیه دیدن
تهیه کُردَن (tahieh kordan): تهیه کردن
تیاتر (tiatr): تئاتر
تیج (tij): تیز
تیخ (tix): تیغ، خار
تیر (tir): تیر، چوب قطور و بلند مورد مصرف در ساخت سقف
تیراَلَک کُردَن (tir alak kordan): تیر انداختن
تیربَخوردَن (tir baxordan): تیر خوردن
تیر بَزوئَن (tir bazuan): تیر زدن
تیربَکشی ئَن (tir bakesian): تیر کشیدن درد
تیرِکاری بَخوردَن (tireh kari baxordan): گرفتار مصیبت بزرگی شدن
تیرکُردَن (tir kordan): تحریک کردن، وادار کردن
تیرکَمون (tirkamun): تیر کمان، وسیله شکار کودکان، قوس و قزح، رنگین کمان
تَگَر (tagar): تگرگ
تَل گَز (tal gaz): زنبور بزرگ، حشره ای بزرگ تر از خرمگس که دورو بر گاو می چرخد و با سوراخی که در بدن گاو ایجاد می کند از خون آن می مکد.
تیر و طایفه (tir o tayefah): ایل و تبار
تیرَه (tirah): تیره، تار، راسته، شاخه ای از یک ایل
تیرَه یِ پُشت (tiraye post): ستون فقرات
تیسا به لِنگ (tisa be leng ): پا برهنه
تیشَه (tisah): تیشه
تیغ بَزوئَن (tiy bazuan): تیغ زدن
تیغ بَکِشی ئَن (tiy bakesian): تیغ کشیدن
تیغَه (tiyah): تیغه
تیکَّه (tikkah): تکه، بخشی از زمین زراعی که نهر جداگانه دارد.
تیکّه بِدائَن (tikkah beda an): وصله زدن
تیکّه پارَه (tikkah parah): تکه پاره
تیکّه تیکّه بَوی ئَن (tikkah tikkah bavian): تکه تکه شدن
تیکّه تیکّه هاکُردَن (tikkah tikkah ha kordan): تکه تکه کردن
تیل (til): گل و لای
تیلَه (tilah): تیله، آب گل آلود است.
تیلیفون (tilifun): تلفون
----------------------
حرف (ث)
ثابِت بَویئَن (sabet bavian): ثابت شدن
ثابِت کُردَن (sabet kordan): ثابت کردن
ثابِت هاکُردَن (sabet hakordan): ثابت کردن
ثُقُلمَه ( soyolmah): ضربه ای که با مشت به پهلو زنند.
والله علیم حکیم
سعید فهندژی سعدی
سلام، بهترین عیدی امسال دستور مقام معظم رهبری مبنی بر امضای توافق نهایی است. سال یکهزار و سیصد و توافق مبارک.