شهدای میگون

شهدای میگون

تجربه دیروز. استفاده امروز . و امید به آینده
شهدای میگون

شهدای میگون

تجربه دیروز. استفاده امروز . و امید به آینده

فرهنگ لغات میگونی(ت - ث)

حرف (ت)

تا (ta): نخ، شمارش، 4 خم دولا

تااِسا (ta esa): تاکنون

تا بَخوردَن (ta baxordan): تا شدن

تا بَزوئَن (ta bazuan): تا زدن

تابِسّون (tabessun): تابستان

تابِسّونی چلَّه (tabessuni cellah): وسط تابستان، دهم تا اواسط مرداد

تا بَوی ئَن (ta bavian): خم شدن

تا به تا (ta be ta): لایه به لایه

تاپِلَه (tappelah): تاپاله

تاخت بَزوئَن (taxt bazuan): معامله پایاپای، تاخت زدن

تاخت کُردَن (taxt kordan): تاخت کردن، به سرعت دویدن

تار بَتِنیئَن (tar batenian): تار تنیدن

تارِف (taref): تعارف

تارِفی (tarefi): تعارفی

تاریکا (tarika): تاریکی

تاریک بَویئَن (tarik bavian): تاریک شدن

تاریک کُردَن (tarik kordan): تاریک کردن

تازَگی (tazagi): تازگی

تازوندَن (tazundan): تازاندن

تازَه (tazah): تازه

تازِه جِوون (tazeh jevun): تازه جوان

تازه زوما (tazeh zuma): تازه داماد

تازه کار (tazekar): ناشی

تاس (tas): لگن کوچک آب مخصوص حمام

تاسَکـ (tasak): تاس کوچک، ظرف مسی کوچک

تاغار (tayar): تغار

تا کُردَن (takordan): تا زدن، کنار آمدن

تِب تِب (teb teb ): قطره قطره

تَبریزی (tabrizi): درختی با پهنای کم و قامتی بلند از خانواده صنوبر که برای تیر ریزی سقف و ستون خانه ها استفاده می شود.

تُبرَه (tobrah): توبره

تَپِّه سَر (tappeh sar ): نام محلی در قسمت غربی میگون

تَتَه (tatah): خشتک

تَجرُبَه (tajrobah): تجربه

تُحوَه (tohvah): تحفه

تََخت (taxt): آسوده و راحت، کف کفش، تخت

تَختَک (taxtak ): نام محلی بالای نرم خاکک که قبلاً برای خرمن بوده است.

تَختوک (taxtuk): تخته کوچک

تَخته (taxtah): تخته

تختِه سَنگ (taxteh sang): سنگ کوچک

تُخ دِپاتَن (tox depatan): بذر پاشیدن

تُخ دِپاتی (tox depati): بذر پاشیدی

تُخ دِپاج (tox depaj): تخم بپاش

تُخ دِپاجَم (tox depajam): تخم بپاشم

تُخ دَکُردَن (tox dakordan): تخم کردن

تِخ کُردَن (tox kordan): چیز بدی را از دهان بیرون انداختن به زبان کودکانه

تُخمِ حَروم (toxme harum): فرزند نامشروع

تُخمَه (toxmah): تخمه

تُخمی (toxmi): آنچه برای به دست آوردن بذر از گیاهان نگهدارند، مرغ تخم گذار

تَخمین بَزوئَن (taxmin bazuan): تخمین زدن

تِراز (teraz): تراز

تِرازو (terazu): ترازو

تِراش (teras): تراش

تِراشَه (terasah): تراشه

تِر بَزوئَن (ter bazuan): خرابکاری کردن

تُرت (tort): ترد

تِر تِر (ter ter): حالت اسهالی

تِر تِر هاکُردَن (ter ter hakordan): ناتوان شدن در انجام کاری

تَرتیجَک (tar tijak): سبزی شاهی(من کم و بیش از پیر مردان ترتیزک هم شنیدم. گویش دوران هم سن و سالان ما ترتیجک می گفتند.)

تَرچَسبون (tar casbun): سریع

تَرخُن (tar xon): ترخونت

تُرشَک (torsak): گیاهی خودرو با تیغهای فراوان و برگهای ترش مزه

تَرکَه (tarkah): ترکه( چوب نازک و تازه و قابل انعطاف)

تَرکَه ای (tarkre i):  کنایه از آدم لاغر

تُرنَه (tornah): پارچه مرطوب و تابیده شده که در بازی شاه و وزیر محکوم را با آن تنبیه می کنند. این پارچه معمولا از لنگ یا دستمال یزدی استفاده می شود.

تَرَه (tarah): تره

تَریت (tarit): تلیت

تزیَه (tazyah): تعزیه

تَزیَه گَردون (tazyah gardun): اداره کننده مراسم تعزیه

تَسمَه (tasmah): تسمه

تَشد (tasd): تشت

تَشدَگ (tasdag): تشت کوچک

تَشَر (tasar): فریاد بر سر کسی همراه با عصبانیت

تشَر بَزوئَن (tasar bazuan): فریاد زدن همراه با عصبانیت بر سر کسی

تَشنا (tasna): تشنه

تَشنایی (tasnayi): تشنگی

تَشی (tasi): حیوانی شبیه جوجه تیغی

تَصَُدُّق (tasoddoy): صدقه، رفع بلا

تَغَیُّر کُردَن (tayayyor kordan): توپ و تشر زدن

تُف (tof): آب دهان

تِفاق (tefay): پیشامد، اتفاق افتادن

تُف اَلَک کُردَن (tof alak kordan): آب دهان پرت کردن

تُفالَه (tofalah): تفاله

تُف کُردَن (tof kordan): آب دهان انداختن

تَقَلّا کُردَن (tayalla kordan): کوشش کردن

تُک (tok): منقار، لب و دهان،نوک(بلند ترین نقطه ارتفاعی)

تُک بَزوئَن (tok bazuan): نوک زدن

تُکِ لِنگ (toke leng): نوک پا

تُکِ کو (toke ku): نوک کوه

تَک و تو (tak o tu): فعالیت، جنب و جوش

تَک و توک (tak o tuk): تک تک، میوه های کم درختان

تَک و پَک (tak o pak): تک تک، میوه کم درختان

تَکوم (takum): تکان

تَکوم بِدائَن (takum beda an): تکان دادن

تَکوم هِدائَن (takum head an): تکان دادن

تُکون (tokun): تکان

تُکون بَخوردَن (tokun baxordan): تکان خوردن

تَکِّه هِدائَن (takkeh heda an): تکیه دادن

تَکیَه (takiyah): تکیه، حسینیه

تَگ تَگ (tag tag): یکی یکی

تَگَر (tagar): تگرگ

تَل (tal): تلخ

تِلاش (telas): تلاش

تِلارسَر (telar sar): تالارسر، نام محلی با باغهای فراوان در غرب میگون

تِلافی (telafi): تلافی

تَل بَویئَن (tal bavian): تلخ شدن

تَل هاکُردَن (tal hakordan): تلخ شدن

تلف بویئَن (talaf bavian): تلف شدن

تَلکِه کُردَن (talakeh kordan): تلکه کردن

تِلو تِلو بَخوردَن (telo telo baxordan): بی تعادل راه رفتن

تَلَه (talah): تله

تَلَه دَرِنگوئَن (talah darenguan): تله گذاشتن

تَلی (tali): خار

تَلی ساجَه (tali sajah): جارویی که با بوته های خاردار تهیه می شود.

تَلیسَه (talisah): گوساله بالغ

تَم (tam): دم

تِماشا (temasa): تماشا

تَمباکو (tambaku): تنباکو

تَم بَکِشی ئَن (tam bakesian): دم کشیدن

تَمبَل (tambal): تنبل

تُمبون (tombun): تنبان

تَم کُردَن (tam kordan): دم کردن

تَمکُنی (tamkoni): دمکنی، در سبدی پارچه پیچی شده برای دم کردن برنج

تَموشاچی (tamusaci): تماشاچی، تماشاگر

تَموشایی (tamusayi): تماشایی

تَموم (tamum): تمام

تَموم بَویئَن (tamum bavian): تمام شدن

تَموم هاکُردَن (tamum hakordan): تمام کردن

تَنابندَه (tanabandah): آدم، انسان

تَن بِدائَن (tan beda an): تن دادن، تسلیم شدن

تَندیر (tandir ): تنور

تُنُک (tonok): رقیق، شُل، کم پشت

تِنِک آش (tenek as ): آش رقیق

تَنگ (tang): محکم، نوار پهن از چرم و پشم و غیره برای بستن بار و پالان چارپایان

تَنگ بَیتَن (tang baytan): سخت گرفتن

تَنگِ شیر (tange sir ): نزدیک زایمان

تَنگَه (tangah): باریکه، حاشیه دره یا رودخانه، شکاف بین دو کوه، نام محلی در غرب میگون

تَنگِه بِِن (tangeh ben): نام محلی درشمال غربی میگون

تَنگِه میگون (tangeh migun): محلی درشمال میگون مرز میان میگون و جیرود

تَنِهار (tanehar): تنها

تَنِهاری (tanehari): تنهایی

تَنَه (tanah): جسم، پیکر

تَنَه بَزوئَن (taneh bazuan): تنه زدن

تو (tu): تب، تاب بازی، تاب نخ و پارچه

توئون (tu un): تاوان

توئون هِدائَن (tu un heda an): تاوان دادن

توئَه (tuah): تابه

توئیتَن (tu itan): تاب برداشتن

تو بَخوردَن (tu baxordan): تاب خوردن، چرخیدن

تو بِدائَن (tu beda an): تاب دادن، سرخ کردن، پیچاندن پارچه

توبَدِه (tubadeh): بتابان

تو بُر (tubor): تب بر

توبَه (tubah): توبه

تو بَیتَن (tu baytan): تاب برداشتن

توپ و تَشَر (tup o tasar): سرزنش همراه با دادو بیداد

توتَک (tutak): نان کوچک تنوری(معمولا نان کوچک شیرین که برای سال نو تهیه می شود.)

توخال (tuxal): تبخال

تود (tud): توت

تودّار (tuddar ): درخت توت

تودار (tudar): آب زیرکاه، رازدار

تو دارنَه (tu dar nah): تب دارد.

تور (tur): تبر

تورَک (turak): تبر کوچک

توشیر (tusir): خامه

توفیر (tufir): تفاوت

توفیر نِدارنَه (tufir nedarnah): فرقی ندارد

توک (tuk): تبر

تولَه (tulah): توله

تون (tun): جای دور، آتشخانه حمام

تون به تون (tun be tun) دشنامی به معنای گور به گور

تون کَتَه (tun katah): دشنامی به معنای گم و گور شد.

تونین (tunin): تونهادن: درزگرفتن

تووَل (tuval): تاول

تو و لَرز (tu o larz): تب و لرز

تَه او (tahu): ته آب، آب باریکه ای پس از بستن نهر یا استخر

تَه بَکِشی ئَن (tah bakesian): ته کشیدن

تَه و توشِه دِیرگائوردَن (tah o tuseh dirga urdan): کنه کاری را در آوردن

تَه تاغاری (tah tayari): آخرین فرزند

تِهرون (tehrun): تهران

تَهم (tahm): طعم

تَه موندَه (tah mundah): ته مانده

تَهنا (tahna): تنها

تَهناری (tahnari): تنهایی

تهنایی (tahnayi): تنهایی

تهیه بَدی ئَن (tahieh badian): تهیه دیدن

تهیه کُردَن (tahieh kordan): تهیه کردن

تیاتر (tiatr): تئاتر

تیج (tij): تیز

تیخ (tix): تیغ، خار

تیر (tir): تیر، چوب قطور و بلند مورد مصرف در ساخت سقف

تیراَلَک کُردَن (tir alak kordan): تیر انداختن

تیربَخوردَن (tir baxordan): تیر خوردن

تیر بَزوئَن (tir bazuan): تیر زدن

تیربَکشی ئَن (tir bakesian): تیر کشیدن درد

تیرِکاری بَخوردَن (tireh kari baxordan): گرفتار مصیبت بزرگی شدن

تیرکُردَن (tir kordan): تحریک کردن، وادار کردن

تیرکَمون (tirkamun): تیر کمان، وسیله شکار کودکان، قوس و قزح، رنگین کمان

تَگَر (tagar): تگرگ

تَل گَز (tal gaz): زنبور بزرگ، حشره ای بزرگ تر از خرمگس که دورو بر گاو می چرخد و با سوراخی که در بدن گاو ایجاد می کند از خون آن می مکد.

تیر و طایفه (tir o tayefah): ایل و تبار

تیرَه (tirah): تیره، تار، راسته، شاخه ای از یک ایل

تیرَه یِ پُشت (tiraye post): ستون فقرات

تیسا به لِنگ (tisa be leng ): پا برهنه

تیشَه (tisah): تیشه

تیغ بَزوئَن (tiy bazuan): تیغ زدن

تیغ بَکِشی ئَن (tiy bakesian): تیغ کشیدن

تیغَه (tiyah): تیغه

تیکَّه (tikkah): تکه،  بخشی از زمین زراعی که نهر جداگانه دارد.

تیکّه بِدائَن (tikkah beda an): وصله زدن

تیکّه پارَه (tikkah parah): تکه پاره

تیکّه تیکّه بَوی ئَن (tikkah tikkah bavian): تکه تکه شدن

تیکّه تیکّه هاکُردَن (tikkah tikkah ha kordan): تکه تکه کردن

تیل (til): گل و لای

تیلَه (tilah): تیله، آب گل آلود است.

تیلیفون (tilifun): تلفون

----------------------

حرف (ث)

ثابِت بَویئَن (sabet bavian): ثابت شدن

ثابِت کُردَن (sabet kordan): ثابت کردن

ثابِت هاکُردَن (sabet hakordan): ثابت کردن

ثُقُلمَه (  soyolmah): ضربه ای که با مشت به پهلو زنند.

والله علیم حکیم

سعید فهندژی سعدی

بدون ذکر منبع شرعاً جایز نیست
نظرات 1 + ارسال نظر
fatemehsheikholeslami جمعه 7 فروردین‌ماه سال 1394 ساعت 07:26

سلام، بهترین عیدی امسال دستور مقام معظم رهبری مبنی بر امضای توافق نهایی است. سال یکهزار و سیصد و توافق مبارک.

ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد