گشت و گذاری در اسامی ایرانی با نگاهی ویژه بر محلات میگون

گشت و گذاری در کوچه پس کوچه های اسامی افراد و محلات ایران با نگاهی ویژه بر محلات میگون

هر کسی از بدو تولد با نامها و نشانهایی در شهر ها و روستاها و محلات آشنا می شود که با ریشه بعضی از آنها آشنایی داشته و بعضی از آنها دوستهای نا آشنا می باشد. شاید تا آخر عمر با اکثر این نامها و نشانها عجین شده ولی علت نامگزاری را نداند.این بحث در باره نام و شهرت افراد هم دور از ذهن نیست. بعضی از نامگزاریها ریشه در پیشینه تاریخی و میراث خانوادگی باشد. همانند بیشتر سید هایی که در سرتاسر جهان زندگی می کنند.مثلا طباطبایی و حسینی و غیره که تاریخچه آنها به ائمه بزرگوار و بیشتر به امام حسن و امام حسین(ع) می رسند.بعضی از آنها ریشه در اشتغال افراد داشته است. به این معنا که یک نفر از اجداد آنها دارای شغلی بوده که به همان شغل هم شهرت پیدا کرده است. مانند:چیت ساز، آهنگر ، کشاورز و غیره. بعضی از شهرت ها ریشه در محل زندگی دارد. مثلا: شیرازی، تهرانی و غیره.در کشورهای دیگر هم نامها و شهرت ها بعضا از اسامی حیوانات و محلات و گلها و گیاهان استفاده شده است. مانند: سگ و غیره . کمابیش از این شهرت ها در ایران هم مشاهده می شود. مانند: سگوند و غیره.بعضی از اسامیهای افراد ریشه ای نیستند، بلکه در ابتدای تشکیل ثبت احوال ، مامورانی که به محللات مراجعه می کردند از افراد فامیلی آنها را سوال می کردند. اکثر افرادی که متوجه منظور مامور ثبت احوال نمی شدند ، شغل خودشان را معرفی می کردند. لذا ماموران هم برای فامیلی اینگونه افراد از شغل آنها بهره می برند و آنها را در شناسنامه افراد ثبت می کردند.با گذشت زمان بعضی از افراد به ثبت احوال مراجعه کرده و فامیلی خودشان را تغییر داده اند.

اسامی محلات هر شهر روستا هم جالب است. بعضی از آنها ریشه در یک حادثه یا واقعه ای تاریخی داشته و بعضی از آنها همانگونه که از معنای نامها در ذهن تداعی می شود ریشه در نوع بهره وری از آن محل می باشد.مثلا: گردنه باجگیران . از نوع کلمه می توان حدس زد که در گذشته راهزنها از این محل استفاده می کردند. 

 

میگون - هفت چنار - تابستان دهه ۵۰

"تهران قبل از آنکه به شکل غول آسای امروزی درآید، محدود به چند خیابان بود و هسته مرکزی این شهر، وسعت زیادی نداشت و جابه جایی در آن بسیار کم صورت می گرفت و اکثرا اعتقاد داشتند محل کار باید به منزل مسکونی نزدیک باشد و از آنجا که اکثر مشاغل به صورت موروثی بود، گاه تا چند نسل در یک خانه و یک محله به سر می بردند و کمتر اتفاق می افتاد شخصی مثلا محل کارش خیابان مولوی باشد و خانه اش محله سنگلج. ساکن هر محله ای، در همان محل اشتغال داشت و هر محلی خاستگاه افراد خاصی بود. محله باغ فردوس و خیابان اسمال بزاز، حدفاصل میدان قیام تا چهارراه مولوی و همچنین باغ فردوس - زایشگاه شهید اکبرآبادی فعلی - به دلیل نزدیکی به میدان امین السلطان، جایگاه افراد خاصی بود و وقایع رخ  داده زیادی در این محله و خیابان تاثیر در فعل و انفعالات سیاسی ایران داشت.
سال ها است در نزدیکی چهارراه مولوی، زایشگاه معروفی وجود دارد که ما امروز آن را به نام «شهید اکبرآبادی» می شناسیم و در دوران پهلوی دوم، نام «زایشگاه فرح پهلوی» را بر آن گذاشته بودند و گویا زمانی هم شهرداری و یا بلدیه بوده و به «بنگاه خیریه اشرف پهلوی» هم موسوم بوده است.
محل فعلی این زایشگاه، زمانی قبرستان بوده و زباله های شهر نیز در آن تخلیه می شده است. جعفر شهری درباره این محل می گوید: «قبرستان سر قبر آقا، محل شهرداری و بیمارستان و زایشگاه فعلی که خاکروبه های تمام شهر در آنجا جمع شده، توسط دولابی ها [اهالی دولاب در شرق طهران] سرند و غربال شده برای کشت و زرع حمل می گردید و باقیمانده های آن در همانجا مانده به صورت تل عظیمی با بوی زننده عفنی وسط قبرستان خودنمایی می نمود. محل دفن اطفال و مرده های کنار و گوشه بی صاحب و اموات بی ارزشی که حتی مردم زحمت حمل ایشان را تا گورستان چهارده معصوم (ع) [حوالی میدان شوش فعلی] به خود نمی دادند. قبرستانی که در قحطی ها و وبایی ها و بادسام های از زمان ناصرالدین شاه به بعد به وجود آمده بود و اطراف آن مخروبه های خانه های بی صاحبی که در اثر همان بلایا خود سکنه شان از میان رفته، اجساد و اجسام افرادشان در درونشان بی کفن و دفن مانده، جنازه های در کوچه خیابان های شهر مانده نیز که بدون غسل و کفن به اطاق هایشان کنار هم نهاده، رها شده، باد و باران، طاق و دیوارهایشان بر بالایشان فرود آورده، تیروچوب و دروپیکرشان آتش زمستان بی خانمان های اطراف گردیده. . . »۱
خیابان اسماعیل بزاز تسطیح شد و به نام مولوی معروف گشت و این محل بعد از چند مرحله دست به دست شدن به نام «بنگاه خیریه حمایت از مادران و نوزادان» موسوم شد و سرانجام در روز ۱۳ آبان ۱۳۳۹ به دلیل متولد شدن فرزند اول پهلوی دوم در این محل به نام همسر سوم او معروف به «زایشگاه فرح» شد."          " طهران قدیم" 

  

میگون - هفت چنار - تابستان ۸۹ - ارسالی برادر احد کیارستمی

در این مجموعه فقط به نام محلات و مزارع و کوههای میگون بسنده می شود. امیدوارم با کمک عزیزانی که این مجموعه را مطالعه می کنند بتوانیم ریشه یابی کنیم.

اسامی محلات مسکونی

بالامحل : قلعه باغ، هفت چنار، بازارچه، نرم خاکک، نوئه(ناوه)، تنگه بن،چالک

کیا محل: به لحاظ اشتراک با بالامحل بیشتر اسامی مشترک می باشد.

پایین محل: پیلت، جوسونک، مرشک

سادات محل: پشت ده، کلرم،امامزاده سید میرسلیم، پاهنه

اسامی مزارع و کوهها           

            خرکشونو، سرخ بندی، سنگ میون، خونه سر، باغ ور، خرمنک، چشمه گلک، جوزدارگوشوک، گرزطول، گرزچال، استوار، زردگلک، آبک، گوچال، تنگه میگون، درازموردوک، استرچال، هملون، سیچال، قلادوش، خانیک، سیل واز، پسوند، استرچال، آهنگرک، اسب چال، کینچال، مرشک، تالارسر، سن تالارسر، کش، موقوم، مسلم، معدن سنگ، نساء، زگا، هیمون، درازچال، پشت ده، خربزه دره، ویاچال، سیالیز، اسپی کمرچال، ولی یورد، شاهی تالارپشت، کیه چال، سرچاهون، تیس، واکشک، تپه سر، لوسر، رجدارکر، کله خاکسر، فراخونو، هفت چشمه 

              

             میگون - هفت چنار - زمستان ۸۸ - ارسالی برادر احد کیارسمی

ادامه دارد