گذری بر تاریخ و جغرافیای میگون - فرهنگ لغات(ف - ق - ک - گ)

حرف (ف)

فاتِحه خونی (fātehe khuni ): فاتحه خوانی، مجلس ختم و قرائت قرآن برای میت

فاحِشَه (fāheshah ): فاحشه

فاش (fāsh ): فحش

فاش اودار (fāsh udār ): فحش آبدار، فحش رکیک

فاش بَخوردَن ( fash bakhordan): فحش خوردن

فاش بِدائَن ( fash bedā an): فحش دادن

فاش خوار و مار (fas xar o mar ): فحش به خواهر و مادر

فاش کاری کُردَن (fash kāri kordan ): فحاشی کردن

فاشی ( fashi): فحاش

فاصِلَه (fāselah ): فاصله

فاطِمَه (fātemah ): فاطمه

فال بَیتَن (fāl baytan ): فال گرفتن

فال گوش اِسًائَن (fāl gush essā an ): فال گوش ایستادن

فالودَه ( fāludah): فالوده

فایِِدَه (fāyedah ): فایده

فَتً و فِراوون (fat o ferāvun ): زیاد و فراوان

فِتنَه (fetnah ): فتنه

فِتیلَه (fetilah ): فتیله

فَخفارَه، فَخوارَه (fakhfārah ): فواره

فِدا (fedā ): قربان

فِدا کُردَن (fedā kordan ): فدا کردن

فِر بِدائَن (fer bedā an ): فر دادن

فِر کُردَن (fer kordan ): فر کردن

فِراخ (ferākh ): فراخ

فِراخُنو (ferākhunu ): نام یکی از کوهها در غرب  میگون

فَراد (farād): فرهاد

فِرار هاکُردَن (ferār hakordan ): فرار کردن

فِراری بِدائَن (ferāri bedā an ): فراری دادن

فِراموش بَویئَن (ferāmush bavian ): فراموش شدن

فِراموش کُردَن (ferāmush kordan ): فراموش کردن

فِراهَم کُردَن (ferāham kordan ): فراهم کردن

فِراوون (feravun ): فراوان

فِراوونی ( ferāvuni): فراوانی

فِرت (fert ): تند و با عجله

فِرت فِرت (fert fert ): مداوم و متوالی

فِرتی (ferti): به سرعت

فِرچَه ( ferchah): فرچه

فَرخِندَه (farkhendah ): فرخنده

فَردا شو (fardā shu ): فردا شب

فَردای کاری (fardāyekāri): عاقبت کار

فَرزُنَه (farzonah ): فرزانه

فَرسَخ، فرسَق ( farsakh): فرسنگ

فِرِشتَه ( fereshtah): فرشته

فِرفِرَه (fer ferah ): فرفره

فِرقُن (ferӯon ): فرقون

فَرمون (farmun ): فرمان

فَرمون بُردار (farmun bordār ): فرمانبردار، مطیع

فَرموندَه (farmundah ): فرمانده

فَرهات (farhāt ): فرهاد

فَرهَم (farham): فراهم

فُرو شیئَن ( furu shian): فرو رفتن

فُرو کُردَن (furu kordan ): فرو کردن

فُروش بوردَن (furush burdan ): فروش رفتن

فُروش بوردَه (furush burdah ): فروش رفته

فَریاد بَزوئَن (faryād bazuan ): فریاد زدن

فِس درشیئَن ( fes darshian): خالی شدن باد، باد در رفتن

فِس فِس کُردَن (fes fes kordan ): با کندی زیاد کار کردن

فِس فِسی ( fes fesi): کند کار

فِسِنجون (fesenjun ): فسنجان

فِش (fesh ): فیش، صدای حرکت مار یا حرکت سریع گلوله یا صدایی که حیواناتی مثل گاو از بینی خود در می آورند.

فِش بینگوئَن(feshbinguan): همان شیر و خط انداختن با سکه است، زمان سنج آبی(البته با آب دهان روی زمین انداختن تا هنگام جذب تمامی کف های آن در دل خاک).

فِشار بِدائَن (feshār bedā an ): فشار دادن

فِشار بیاردَن (feshār biārdan ): فشار آوردن

فِشار بیموئَن (feshār bimuan ): فشار آمدن

فِشفِشَه (fashfeshah ): فشفشه

فِضول (fezul ): فوضول

فِطریَه (fetriyah ): فطریه

فَعلِگی (falegi ): عملگی، کارگری

فَقَرَه (faӯarah ): فقره

فِکرِ خیال (fekr khiāl ): فکروخیال

فَلامرز (falāmarz ): فرامرز

فَلسَفَه (falsafah ): فلسفه

فِلفِل زرچووَه (felfel zarcuvah ): فلفل زرد چوبه

فَلَک بَویئَن (falak bavian ): فلک شدن

فَلَک کُردَن (falak kordan ):‌فلک کردن

فَلَکَه (falakah ): فلکه

فِلِنگ دَوِستَن (feleng davestan ): فلنگ بستن، فرار کردن

فَلًَه (fallah ):‌ فله

فِلون بِهَمِدون ( felun be hamedun): فلان و بهمان

فِلون، فولون (felun fulun ): فلان

فِن (fen ): فن، روش، رمز

فِنجون (fenjun ): فنجان

فَند (fand ): ترفند، حیله و فریب، فن شگرد

فَند بَزوئَن (fand bazuan ): گول زدن

فِندُق (fendoӯ ): فندق

فِنَر (fenar ): فنر

فِنقِلی (fenӯeli ): کوچک

فوت و فَنت (fut o fant ): فوت و فن

فولون فولون بَوِه ( fulun fulun baveh): فلان فلان شده

فیروزَه ( firuzah):‌فیروزه

فیریب بَخوردَن (fereb bakhordan ): فریب خوردن

فیریب بِدائَن (fereb bedā an ): فریب دادن

فیریب، فِریب ( firib): فریب

فیرینی (firini ):‌ فرینی

فیس و اِفادَه (fis o efādah ): نخوت و تکبر، ناز و افاده

فیش بَزوئَن (fesh bazuan ): فیش کردن

فیل و فِنجون (fil o fenjun ): فیل و فنجان

حرف (ق)

قاب (ghāb ): پاشنه پا، استخوان کوچکی از دست و پای گوسفند

قاب وازی (ghāb vāzi ):  بازی با قاب ، بازی با قاب بیشتر در مجالس عروسی با نام ترنه بازی و یا شاه و وزیر انجام می شد.

قابلامَه ( ghāblāmah): قابلمه

قاتِق (ghātegh ): لقمه، لقمه نان، چیزی که با نان خورده می شود.

قاتِق کُردَن (ghātegh kordan ): لقمه را متناسِب و به اندازه برداشتن

قاتی کُردَن (ghāti kordan ): مخلوط کردن

قاچ بَخوردَن (ghach bakhordan ): شکاف خوردن، ترک خوردن، چاک برداشتن

قاچ بِدائَن ( ghach bedā an): شکاف دادن، جدا کردن از هم

قاچ بَیتَن (ghac baytan ): شکاف برداشتن

قاچ کُردَن (ghāch kordan ): قاچ کردن خربزه و هندوانه و نظایر آن ها

قاچ، قاش (ghach ): ترک، شکاف، قسمت جلو و بر آمدهی پالون و زین

قاچاقی دَرشیئَن ( ghachaghi darshian): مخفیانه محل کار را ترک کردن

قاشُقَک (ghāshoghak ): قاشق کوچک، قاشق چای خوری

قاصِدَگ (ghāsedag ): قاصدک

قاطی کُردَن (ghāti kordan ): دیوانه شدن، مخلوط کردن

قاعِدَه (ghāedah ): قاعده

قاف (ghāf ): بلنترین نقطه کوه

قافِلَه (ghāfiah ): قافله

قاقارتی (ghāghārti ): گردویی که پوست سبز آن جدا شده باشد.

قاقارتی بَویئَن (ghāghārti bavian ): رسیدن گردو و هنگام برداشت محصول

قاقارتی هاکُردَن (ghāghārti hākordan ): جدا کردن پوست سبز گردو

قال بَکِنِسَن (ghāl bakenestan ):‌ قال کندن، تمام کردن، بهانه جویی یا مشاجره را خاتمه دادن

قال قال کُردَن (ghāl ghāl kordan ): سرو صدا کردن

قال واهِشتَن (ghāl vāheshtan ): جا گذاشتن، بر سر قرار حاضر نشدن

قالیچَه (ghālichah ): قالیچه

قایَم (ghāyam ): محکم و استوار، پنهان، عمود

قایِم باشَک (ghāyam bāshak ): قایم موشک، بازی معروف کودکان که عده ای مخفی شده و نفر بازنده باید آن ها را پیدا کند.

قایَم بَویئَن ( ghāyam bāvian): پنهان شدن

قایِم کُردَن ( ghāyam kordan): پنهان کردن

قایِمَکی (ghāyemaki ): مخفیانه

قَبا (ghabā ): نوعی لباس میان باز که تا زانو می رسد و روی آرخالق می پوشند.

قَباحَت (ghabāhat ): شرمساری، خجالت، رسوایی

قِبراق (ghebrāgh ): چابک، چالاک، فرز

قَبرِسّون، قَبرسّون (ghabrestun ): قبرستان

قَبضَه (ghabzah ): قبضه

قَبلَه (ghablah ): قبله

قَبلَه نُما (gheblah noma ): قبله نما

قُبَّه (ghobbah ): گنبد

قَبول بَویئَن ( ghabul bavian): قبول شدن

قبول کُردَن (ghabul kordan ): قبول کردن

قُپّی بیموئَن (ghoppi bimuan ): لاف زدن

قُچّاق (ghochchāӯ ): نیرومند، گردن کلفت

قَحبَه، قهوَه ( ghahbah): بدکاره، قحبه

قَحدی، قَحطی (ghahdi ): خشک سالی، نایابی غذا

قَحدی بیموئَه (ghahdi bimuah): کنایه از، با حرص و ولع غذا خوردن

قَد بَکِشیئَن (ghad bakeshian ): قد کشیدن، بزرگ شدن

قَد راس هاکُردَن (ghad rās hakordan ): کنایه از بیرون آمدن از گرفتاری

قَد عَلَم هاکُردَن ( ghad alam hākordan): سربلند کردن، سینه سپر کردن

قَدّارَه (ghaddārah ): نوعی شمشیر کوتاه

قَدّارَه دَوِستَن (ghaddārah davestan ): شمشیر بستن و مسلح شدن

قَدِغَن هاکُردَن (ghadeӯan hākordan ): ممنوع کردن

قَد کِشَک (ghadkeshak): محلی بین ران و دنده

قَدَم بَزوئَن (ghadam bazuan ): قدم زدن

قَدَم بَیتَن (ghadam baytan ): قدم برداشتن

قَدَم داشتَن ( ghadam dashtan): خوش قدم بودن

قَدَم کُردَن (ghadam kordan ): اندازه گیری طول زمین با قدم زدن

قَدیفَه (ghadifah ): قطیفه، حوله حمام

قُر ( ghor): فرورفتگی و لهیدگی ظروف و وسایل فلزی، متورم شدن بیضه، باد فتق

قِر بِدائَن (gher bedā an ): قر دادن، رقصیدن

قُر بَزوئَن (ghor bazuan ): قر زدن، ابراز ناراحتی کردن

قُر بَویئَن ( ghor bavian): قر شدن

قُر کُردَن (ghor kordan ): قر کردن

قَرار بَیتَن (gharār baytan ): آرام گرفتن، استقرار یافتن

قُراضَه ( ghorāzah): قراضه

قُرباغَه (ghorbāӯah ): قورباغه

قُربون صَدَقَه (ghorbun sadayah ): زبان بازی و دل به دست آوردن

قُربونی (ghorbuni ): قربانی

قُربونی کُردَن (ghorbuni kordan ): قربانی کردن

قُربونی هِدائَن ( ghorbuni hedā an): قربانی دادن

قُرت بِدائَن ( ghort bedā an): قورت دادن، بلعیدن

قُرت قُرت بَخوردَن (ghort yort bakhordan ): تند تند و با صدا خوردن آب و نوشیدنی

قُرت، قُرد ( ghort): قورت، بلع

قِرِچ (gherech ): صدای بریده شده چیزی با قیچی و نظایر آن ها

قِرِچ قِرِچ (gherech yerech ): صدای متعددی که از مفاصل استخوآن ها ایجاد می شود.

قَرض هاییتَن (gharz hāyitan ): قرض گرفتن

قَرض هِدائَن ( gharz heād an): قرض دادن

قَرض و قولَه ( gharz o ӯulah): وامی که از چند نفر و به دشواری گرفته باشند.

قُرعَه بَکِشیئَن (ghorah bakeshian ): قرعه کشیدن

قُرُق کُردَن (ghorogh kordan ): قرق کردن

قُرقُرِ مازون (ghor ghor māzun ): رعد و برق

قِرقِرَه (gher gherah ): قرقره

قُرُمساق ( ghoromsaӯ): دشنامی به معنای بی غیرت

قُرمَه (ghormah ): قورمه، گوشت سرخ کرده

قُرمَه سوزی (ghormah sozi ): قرمه سبزی

قِرو قَمبیل (ghero ӯambil ): ادا اطوار بدکاران

قِرون ( gherun): قران، صاحبقران، ریال

قُز (ghoz ): قوز

قُز بَویئَن (ghoz bavian ): قوز شدن

قُزپیت ( ghozpit): قزمیت، بدریخت، خراب، ناتوان

قُزَک (ghozak ): قوزک

قُزَک لِنگ (ghozak leng ): قوزک پا

قَسِّر (ghasser ): گاو ماده ای که آبستن نیست و یا نمی شود.

قَسِّر در شیئَن (ghasser darshian ): کنایه از جان سالم به در بردن، از خطر جستن

قَسَّم آیَه بَخوندَن ( ghassam āyah bakhondan): به آیه های قرآن قسم خوردن

قَسَم بَخوردَن (ghasam bakhordan ): قسم خوردن

قَسَم بِدائَن (ghasam beda an ): قسم دادن

قَسَّم، قَستَم، قَسدَم (ghassam ): قسم، سوگند

قِشقِرِق (gheshgheregh ): بانگ و فریاد، دادو بیداد

قَشو (ghashu ): وسیله ای آهنی یا چوبی و دندانه دار که با آن بدن چارپایان را تیمار می کنند.

قَشو بَکِشیئَن (ghashu bakeshian ): تیمار کردن حیوانات

قِصَّه بوتَن (ghessah butan ): قصه گفتن

قِصَّه، قِصتَه (ghessah ):  قصه، داستان

قِضا بَویئَن ( ghezā bavian): قضا شدن

قِضا کُردَن (ghezā kordan ): قضا کردن، از وقت نماز گذشتن

قَط (ghat ): قطع

قَط بَویئَن (ghat bavian ): قطع شدن

قَط کُردَن (ghat kordan ): قطع کردن

قِطار (ghetār ): ردیف، پشت سرهم و متوالی

قِطار بَویئَن (ghetār bavian ): ردیف شدن، عده یا تعداد زیادی حضور یافتن

قِطار کِش ( ghetār kesh): ردیفی

قَطرَه ( ghatrah): قطره

قُطی (ghoti ): قوطی، ظرف در دار فلزی کوچک

قَفون (ghafun ): قپان، وسیله قدیمی برای توزین بارهای سنگین

قَلباغ (ghalbagh ): قلعه باغ، محلی در شمال شرقی داخلی میگون در بالامحل

قُل بَزوئَن ( ghol bazuan): جوشیدن

قَل و قَم (ghal o gham ): قلع و قمع

قُلّاب سَنگ ( ghollab sang): فلاخن

قُلادوش (gholādush ): روی شانه ها

قُلادوش (gholādush ): نام کوهی در قسمت شمال شرقی میگون

قُلادوش گیتَن (gholādush gitan ): چیزی مثل کودکان را روی شانه ها نشاندن

قِلاویزینَه (ghelāvizinah ): میوه های باقیمانده روی شاخه ها پس از برداشت محصول توسط مالک

قِلاویزینَه کُردَن (ghelāvizineh kordan ): جمع آوری میوه های باقیمانده پس از برداشت محصول توسط دیگران

قُلُب ( gholob): قلب، جرعه

قَلباغ (ghalbāgh): قلعه باغ، نام محلی در بالامحل میگون

قُلبَه (gholbah ): قلوه

قِلِچ (ghelech ): قاچ، برش خربزه و هندوانه

قُلچُماق (gholchomagh ): زورمند

قُلف (gholf ): قفل

قِلِق (ghelegh): فوت و فن، روش بازی و اجرای کار

قَلَم (ghalam ): ساق یا استخوان ساق پا

قَلَم به قَلَم (ghalam be ghalam ): رقم به رقم

قَلَم بَویئَن (ghalam bavian ): کنایه از شکستگی دست و پا و یا جراحت شدید این قسمت از اعضای بدن

قَلَم تِراش (ghalam terāsh ): چاقوی مخصوص تراشیدن قلم

قَلَم کُردَن (ghalam kordan ): شکستن، از بین بردن، قلع و قمع کردن

قُلُمبَه (gholombah ): چیز برجسته، کنایه از آدم چاق

قُلُمبِه بَویئَن (gholombeh bavian ): گرد شدن

قُلُمبَه سُلُمبَه (gholombah solombah ): پستی و بلندی

قُلُمبَه گویی (gholombah guyi ): درشت گویی

قَلَمدون (ghalamdun ): قلمدان

قَلَمِستون ( ghalamestun): قلمستان، باغ یا قسمتی از باغ که درختان متعددی را به روش قلمه زدن پرورش می دهند.

قَلَمَه ( ghalamah): قلمه

قَلِندَر (ghalendar ): مرد وارسته، دل کنده از دنیا

قَلَه ( ghalah): قلعه

قُلَه (gholla ):‌ قله

قَلیشَه (ghalishah): محلی بین ران و دنده در بدن

قَلیون (ghalyun ): قلیان

قَمبَر علی (ghambar ali ): قنبر علی

قَمبَرَک بَزوئَن (ghambarak bazuan ): چمباتمه نشستن

قُمبُل کُردَن (ghombol kordan ): خم شدن و خوابیدن به حالت دمر به طوری که باسن بیش از حد بالا آمده باشد.

قُمپُز (ghompoz ): خودستایی

قُمپُز دَرکُردَن (ghompoz dar kordan ): پز دادن، خودستایی کردن

قُمقُمَه (ghomghomah ): قمقمه

قَمَه (ghamah ): قمه

قَندون (ghandun ): قندان

قَهوَه جوش (ghahveh jush ): قهوه جوش

قَهوِه چی (ghahveh ci ): قهوه خانه دار

قَهوِه خُنَه ( ghahvah khonah): قهوه خانه

قَهوَه، قَحبَه ( ghahvah): قهوه

قَوارَه (ghevārah ): قواره

قِوالَه (ghevālah ): سند

قِوام (ghevām ): قوام

قُوَّت ( ghovvat): زور، توان

قوت (ghut ): قااوت، مخلوطی از آرد نخودچی و شکر و هل و زنجپیل

قوچ ( ghuch): گوسفند نر شاخدار

قورَک (ghorak ): زنگوله های گرد برنجی که برای زینت به دور گردن چارپایان می بندند.

قول بِدائَن (ghol beda an ): قول دادن

قول هاییتَن (ghol hayitan ): قول گرفتن

قُوَّه (ghovvah ): قوه، نیرو، باطری

قیافَه ( ghiāfah): قیافه

قیاق (ghiāgh ): علف هرزی شبیه چمن با ریشه های افشان بلند و انبوه و تخم خوشه ای مانند جو و گندم

قیسی (gheysi ): زردآلوی پیوندی

قیطون (gheytun ): قیطان، رشته بافته شده نخی یا ابریشمی

قیل (ghil ): قیر

قیماق (ghimāgh ): ورقه بسته روی ماست

قیمَه (gheymah ): قیمه

قیمَه قیمَه (gheymah gheymah ): ریز ریز

قیوم (ghium ): قیام

قیومَت بَویئَن (ghiumat bavian ): کنایه از آشوب بر پا شدن

قیومَت کُردَن ( ghiumat kordan): کار خارق العاده ای کردن

قیومَت، قیومَد (ghiumat ): قیامت

قَییش (ghayish ): کمربند، تسمه پهن انتهای پالون

حرف (ک)

کار بَزوئَن (kār bazuan ): به کار زدن، به کار بردن

کار چاق کُن (kār chag kon ): کار راه انداز، دلال

کار خُنَه (kār khonah ): کارخانه

کارتُنَک (kārtonak ): عنکبوت

کارد ( kārd): چاقو

کارد بَخوردَن (kārd bakhordan ): چاقو خوردن

کارد بَخوری (kārd bakhori ): نفرینی به فرد شکمو و شکم چران به معنای آنکه چاقو بخوری

کاردُخون (kārduxun) دشمن یک دیگر

کاردون (kārdun ): کاربلد، کاردان

کارِستون (kārestun ): کارستان، غوغای بزرگ، میدان نبرد

کارکُشتَه (kār koshtah ): کارکشته، حرفه ای

کارِوون (kārevun ): کاروان

کارِوون سَرا (kārevun sarā ): کاروانسر

کاری (kāri ): سخت، عمیق، اساسی، کوشا، موثر، اهل کار

کاسَه (kāsah ): کاسه

کاسِهِ سَر (kāseye sar ): جمجمه

کاسَه گِلین (ksah gelin ): کاسه سفالین که با آن کشک می ساییدند.

کاسِهُ لاعابی (kāse lā ābi): کاسه سفالین لعابدار

کاگِل (kāagel ): کاه گل

کال ( kāl): نارس

کاوی (kāvi ): گوسفند ماده جوان

کُپاه (kopah ): توده، دپو

کَپِرَه (kapperah ): پینه،

کَپِرَه دَوِستَن ( kapperah davestan): پینه بستن

کَپکَپَه (kabkabah ): کبکبه

کَپَل ( kapal): کفل، سرین، باسن

کُپّه (koppah): مجموعه از انباشت کاه و علف چیده شده روی هم

کَپَه (kappah ): کفه

کُپَّه (koppah ): توده

کَپِّه مَرگ رِ دَرِنگوئَن(kappe marg re darenguan ): کنایه از به خواب رفتن

کَت (kat ): کتف، شانه، تکه های بزرگ گل که پس از شخم زنی یا بیل زنی زمین ایجاد می شود.

کَت بانو (kat bānu ): کدبانو

کَت بَویئَن (kat bavian ): توده شدن خاک در اثر گل شدن و خشک شدن بعدی

کتار (ketār): به مجموعه دهان را گویند.

کُتاه ( kotāh): کوتاه

کُتاه بَویئَن (kotāh bavian ): کوتاه شدن

کُتاه بیموئَن (kotāh bimuan ): کوتاه آمدن

کُتاه کُردَن (kotāh kordan ): کوتاه کردن

کَتِرا (katerā ): قاشق چوبی بزرگ، کتیرا، توهین کنایه به معنای آلت

کُتَک بَخوردَن (kotak bakhordan ): کتک خوردن

کُتَک بَزوئَن (kotak bazuan ): کتک زدن

کُتَل (kotal ): چوب بزرگ و محکم، کنایه از چیزی بزرگ و سنگین

کُتُلَه (kotolah ): کوتوله، آدم قدکوتاه

کَتَه (katah ): کته، برنج آبکشی نشده

کُتَه (kotah ): توله

کُتِه سَگ ( kote sag): توله سگ

کَتون (katun ): کتان، کفش کتانی

کَج خُلق (kaj kholg ): بدخو

کَج و کولَه (kaj o kolah ): کج و ناصاف

کَجاوَه (kajavah ): کجاوه

کُدوم (kodum ): کدام

کُدومَه (kodumah ): کدام یک

کَدی (kadi ): کدو

کِر (ker ): دسته بزرگ علف که بسته بندی می شود، صخره، پرتگاه

کِر بَند (ker band ): بندی که با آن دسته علف را می بندند.، کمربندی که با تابیدن علف درست شده و دسته های علف را با آن می بندند.

کِر کِر کُردَن (ker ker kordan ): با صدای بلند خندیدن

کِر واش (ker vas ): بسته علف

کرایَه (kerayah ): کرایه

کِرایَه کُردَن (kerāyah kordan ): کرایه کردن

کَرباس (karbās ): نوعی پارچه پنبه ای دستباف و غیر ظریف

کُرچ (korch ): حالت مرغی که روی تخمها می خوابد تا جوجه شوند.

کِرچَ کِرگ ( korche kerg): مرغ کرچ

کِرِخ ( kerekh): بی حس

کِرِخ بَویئَن (kerekh bavian ): بی حس شدن

کَرد ( kard): کرت، زمین های مزروعی به خصوص زمینهای شیب دار را به بخش های کوچکی تقسیم و لبه های آن را بر آمده کرده تا بتوان به راحتی آبیاری کرد.

کُرد (kord ): چوپان

کَردبَندی (kard bandi ): کرتبندی، زمین های مزروعی را به بخش های متعددی در آوردن.

کُردَن (kordan ): کردن

کِردَه (kerdah ): کرده، اعمال انجام شده

کَرس (kars ): کسر

کِرِس (keres ): اطاقک کوچک با دیوار کوتاه در انتهای طویله برای جا دادن بره ، بزغاته و گوساله های زیر یک ساله

کَرسِ چال (karse chal ): نام یکی از کوه های میگون

کَرسی (karsi ): کسری

کُرسی (korsi ): چهارپایه کوچکی که در زمستان برای گرم کردن خانه استفاده می شود.

کُرغُراب (korӯorab ): کلاغ

کِرکِرایی کِر ( ker kerāyi ker): نام محلی صخره ای در میگون

کِرکُردَن (ker kordan ): علف ها و ساقه های گندم و جو را بسته بندی کردن

کُرکُری بَخونِسَّن ( kor kori bakhonestan): رجز خوانده، کرکری کردن

کِرگ (kerg ): مرغ

کِرم بَخورد (kerm bakhord ): کرم خورده، پوسیده

کِرم بَزوئَن (kerm bazuan ): کرم زدن

کِرمَگ (kermag ): کرم ریز، نوعی انگل در روده

کِرمو (kermu ): کرم زده، میوه دارای کرم

کُرَّه ( korrah): کره

کَرَه (korah ): کره(با های ملفوظ)

کِرویت (kervit ): کبریت

کِز (kez ): ذبون، افسرده، ذلیل، پشم جمع شده در اثر حرارت

کَز بِدائَن (kez beda an ): کز دادن، پشم و موش کله پاچه را در اثر حرارت سوزاندن

کِز کُردَن (kez kordan): افسرده و ذبون در گوشه ای نشستن

کُزَل ( kozal): خوشه های خرد نشده گندم و جو در خرمن

کَسی رِ پیت بِدائَن: کسی را سر دوانیدن، کسی را سر کار گذاشتن

کَش (kash ): مرتبه، بار، دفعه، آغوش، بغل، دامنه، نام یکی از باغ های میگون

کِش (kesh ): ادرار

کِش بِدائَن (kesh bedā an ): کش دادن، طولانی کردن

کِش بیموئَن (kesh bimuan ): کش آمدن

کِش دَکُردَن (kesh dakordan ): ادرار کردن

کِش مَنی (kesh mani ): معامله یا بر آورد بر اساس توزین

کُشتَه (koshtah): کشته

کَشکیرَک ( kashkirak): زاغ، حیوانی کوچکتر از کلاغ با رنگ های سفید و سیاه که بر عکس کلاغ روی درختان با ارتفاع کم لانه می سازد.

کَشگ سو (kashg su ): ظرفی سفالی لعابدار با سطحی ناصاف که در آن کشک می سایند.

کَشگَل (kashkal ): برگه سیب

کِشِن (keshen ): شاشو، کسی که دائم ادرار می کند، کسی که شب ادراری دارد.

کُشَندَه (koshandah ): کشنده، قاتل

کَشَه (kashah ): بغل

کَشِه گیتَن (kasheh gitan ): بغل گرفتن

کَش لا (kashlā): کشاله ی ران

کِشواکِش (keshvākesh ): از این سو به آن سو کشیدن یکدیگر در منازعه

کَشون کَشون (keshun keshun ): کشان کشان

کَشیدَه (kashidah ): سیلی، ضربه ای با کف دست به صورت

کِشیدَه (keshidah ): بلند قامت، کشیده

کَشیک (kashik ): کشیک، نگهبان

کَشیک بِدائَن (keshik bedā an ): نگهبانی دادن

کَشیک بَکِشیئَن (keshik bakeshian ): مراقب بودن

کَشیک دِینی (keshik deyni ): نگهبانی می دهی، می پایی

کَف بَکُردَن (kaf bakordan ): کف کردن

کَف لیش کُردَن (kaf lish kordan ): خوردن شلخته وار

کُفت (koft ): کوفت

کُفت هاکُردَن ( koft hakordan): خوردن (با لحن غیر محترمانه)

کَفتَر (koftar ): کبوتر

کُفتَه (koftah ): کوفته

کُفرچِه دیرگااوردَن (kofrche dirgaurdan ): عصبانی اش کردن

کُفرِش دیرگاموئَن ( kofresh dirgamuan): عصبانی شدن

کُفری (kofri ): عصبانی، خشمناک، عاصی

کُفری بَویئَن ( kofri bavian): عصبانی شدن

کُفری کُردَن (kofri kordan ): عصبانی کردن

کَفَک (kafak ): کَپک،  قارچی که بر روی خوراکی های فاسد نشیند.

کَفَک بَزوئَن (kafak bazuan ): کپک زدن

کُک ( kok): کوک، دوختن با درز درشت

کُک بَزوئَن (kok bazuan ): کوک زدن

کُک کُردَن (kok kordan ): کوک کردن ساعت، تشویق کردن کسی برای انجام عمل نادرستی

کَل (kal ): بز نر، کچل

کَل (kal ): کچل، بز نر، مخفف کربلایی

کُل (kol ): کوتاه، کند، غیر تیز

کُل اَنگوشتَک (kol angusht ): انگشت کوچک دست و پا

کَل بَخوردَن (kal bakhordan ): جِفت گیری کردن چارپایان

کُل تُک (kol tok ): ابزار برنده ای که کند و کوتاه شده باشد.

کُل چاقو (kol chāgu ): چاقوی کند

کُل دُم ( kal dom): حیوان دم کوتاه یا دم بریده

کُل ساجَه (kol sājah ): جاروی کهنه که در اثر استفاده زیاد کوتاه شده است.

کُلا (kola ): کلاه

کُلاچ (kolāch): اسمی برای سگ

کُلا خَرِگوشَک (kolā kharegushak ): کلاهی که برای پوشش گوش دو طرف آن تکه ای مانند گوش خرگوش دوخته شده است.

کُلا نَمَدی (kola namadi ): کلاهی از جنس نمد و نیمکره

کُلاغ (kolaӯ ): کلاغ

کَلافَه بَویئَن (kalāfe bavian ): کلافه شدن

کَلافَه کُردَن (kalāfe kordan ): کلافه کردن

کُلاهَگ (kolāhag ): گیاهی که به صورت میله هایی به قطر حداکثر نیم سانتی متر و طولی تا حدود یک متر می روید و نسبتاً محکم بوده و به راحتی از انتها کنده می شود. با رشته های این گیاه نوعی کلاه بافته و هم از این گیاه برای بسته بندی علف استفاده می شود.

کَلبُتِین (kalboteyn ): انبر دستی، انبر دندان کشی

کُلک (kolk ): کرک

کَلَک بَزوئَن ( kalak bazuan): کلک زدن، حقه زدن

کُلُم (kolom ): طویله

کُلُم دَر ( kolom dar): در طویله

کَلُمَه (kalomah ): کلمه

کَلِنجار بوردَن (kalanjār burdan ): کلنجار رفتن

کَلَند بَزوئَن (kaland bazuan ): کلنگ زدن، شخم زدن

کَلَند دَم پَهن ( kaland dam pahn): کلنگ یک سره با با نوک پهن

کَلَند دو سَر، دو سر کَلَند ( kaland do sar): کلنگ دودم که یک سر آن پهن و یک سر آن تیز می باشد.

کَلَند، کَلَن (kaland ): کلنگ

کَلَه ( kallah): تکه، قطعه(کله قند)، کله

کَلَّه (kallah ): سر

کَلَّه بَکِشیئَن ( kallah bakeshian): سرک کشیدن

کلِّه پا بَویئَن (kallah pā bavian ): از حال رفتن، سرنگون شدن

کَلَّه پاچَه (kallah pāchah ): کله پاچه

کَلَّه پَز (kallah paz ): کله پز

کَلَّه خاکِ سَر (kallah khakesar): نام محلی در میگون، قبرستان بالامحل هم در آنجا قرار دارد.

کَلَّه خَر (kalla khar ): احمق و لجباز

کلَّه خُشک (kallah khoshk ): کنایه از آدم بی ملاحظه و لجوج

کَلَّه شَق (kallah shag ): کله شق

کَلَّه کُردَن (kallah kordan ): طغیان آب و یک مرتبه سرازیر شدن آن، سرازسر شدن بار به جلو یا عقب، افتادن درخت در حال بریدن به سمتی ناخواسته

کَلَّه گُندَه (kallah gondah ): آدم بزرگ و متشخص

کَلَّه مِلّاق (kallah mellāg ): کله معلق

کَلَّه مِلَّاق بَزوئَن (kallah mellāg bazuan ): کله معلاق زدن

کُلُم (kolom): طویله

کَلوم (kalum ): کلام

کَلون ( kalun): کلان، بزرگ

کُلون (kolun ): چوب پشت در

کِلی (keli ): کلید

کِلِین ( keleyn): خاکستر

کَم (kam ): نوعی غربال درشت که از تار پوست گوسفند بافند.

کَم اِموئَن (kam emuan ): کم آمدن، کافی نبودن(چیزی مثل غذا)

کَم او ( kam u): کم آب

کَم بار (kam bār ): کم میوه

کَم بَویئَن (kam bavian ): کم شدن

کَم بیاردَن (kam biārdan ): کم آوردن

کَم بیموئَن (kam bimuan ): کم آمدن(افراد)

کَم خو (kam xu ): کم خواب

کَم ظَرف (kam zarf ): کم ظرفیت، کم حوصله

کَم کُردَن (kam kordan ): کم کردن

کَم محلّی کُردَن (kam mahalli kordan ): بی اعتنایی کردن

کَم و کِرس (kam o kers ): کم و کسر، ناقص

کُماجدون (komājdun ): نوعی دیگ بی لبه

کُماگوش (komāgoos): قارچ کوهی

کُماه (komāh ): گیاهی کوهی و خوشبو که غذای گوسفندان است. بیشتر قارچ های خوراکی کوهی از بن پوسیده این گیاه می رویند. افرادی که برای چیدن سبزی کوهی به کوه می روند در مکان هایی که این گیاهان قرار دارند با دقت بیشتری عبور می کنند تا قارچ ها را ببینند و بچینند.

کُمبُزَه ( kambozah): کمبوزه

کَمچَه (kamchah ): کمچه

کَمَر (kamar ): قطعه سنگ خیلی بزرگ

کَمَر بُر (kamar bor ): از میان بریده شده

کَمَر بِشکِستَن (kamar beshkestan ): کمر شکستن، آسیب سخت رساندن

کَمَر بِشکی یَن (kamar beshkiyan ): کمر شکستن، آسیب سخت رساندن

کَمَر دَوِستَن (kamar davestan ):‌ کمر بستن، آماده کاری شدن

کَمَر راست هاکُردَن (kamar rāst hakordan ): کمر راست کردن، از مشکلات و یا بار سنگین نجات پیدا کردن

کَمَر کَش (kamar kask ): وسط راه تا قله کوه

کَمَک (kamak ): کم، اندک

کمَل کوپا (kamalkupa): کوپه کاه

کَمَندون ( kamandun): نام محلی در شمال شرقی میگون قسمت جنوبی کوه آبک

کَمون (kamun ): کمان

کِنار بَزوئَن (kenār bazuan ): کنار زدن

کِنار بیموئَن ( kenār bimuan): کنار آمدن

کِنارَه ( kenārah): فرش باریک کنار اطاق

کِنارَه بیتَن (kenārah baytan ): کناره گرفتن، دوری کردن

کِنارَه گیری کُردَن (kenārah giri kordan ): کناره گیری کردن، دوری کردن

کِنایَه (kenāyah ): کنایه

کُنج (konj ): گوشه

کُندَه (kondah ): کنده، چوب قطور و محکم

کَندوکو (kando ku ): کندوکاو

کِنِر (kener ): برای که

کُنِس (kones): ازگیل

کِنِس (kenes ): خسیس

کِنِفت بَویئَن (keneft bavian ): کنف شدن، خجل و شرمنده شدن، ناراحت شدن

کُنِکس (koneks ): ازگیل

کَنگونی (kanguni ): زنبور وحشی و بزرگ

کَنَه (kanah ): کنه، حشره گزنده و سمج معروف، نوعی آفت درختان میوه که به شاخه چسبیده و شیره درخت را می مکد.، این حشره در انواع و اندازه های گوناگون روی بدن حیوانات می نشیند و از خون آن ها تغذیه می کند.

کَنیز حاج باقر (kaniz haj bager ): پیرزن بی حوصله و غرغرو

کَنیف (kanif ): ظرف سفالی کوزه مانند که در گهواره گذارند تا ادرار کودک در آن جمع شود.

کَهَر ( kahar): نوعی گوسفند

کَهکِشون (kahkeshun ): کهکشان

کُهنَه ( kohnah): کهنه

کُهَه (kohah ): سرفه

کُهِه بَکُردَن ( kohe bakordan): سرفه کردن

کَهو ( kahu): کبود

کَهو چُشم (kahu choshm ): چشم آبی

کَهو میرکا (kahu mirkā ): مهره آبی نیلی، مهره کبود

کو (ku ): کوه

کواِش (kuesh ): خارش

کوت (kut ): توده، انبوه، کود

کوت کُردَن (kut kordan ): روی هم انباشتن، توده کردن

کوت کوت (kut kut ): توده توده

کوجَه (kujah ): کجا

کودَری ( kodari): نوعی پارچه نخی برای چادر

کور بَخونِستَن (kur baxunestan ): کور خواندن

کور بَمونی ( kur bamuni): کور شوی

کور بَویئَن (kur bavian ): کور شدن

کور پَشَه (kur pasah ): پشه هایی که از غروب آفتاب تا صبح با نیش های خود مزاحم آدم و حیوان بوده و در روز مخفی می شوند.

کورِ دِه (kureh deh ): دو کوچک

کورِ راه (kure rāh ): راه باریک و محو شده

کورِ سو ( kure su): نور اندک

کورِ سِوات (kure sevāt ): سواد کم

کور کَرَ گُنَه عَصام به ک... (kur kara gonah asām be kinet ): ضرب المثل میگونی، کور به کر می گوید عصایم به ک...

کور کُردَن (kur kordan ): کور کردن

کور کورَکی (kor koraki ): کور کورانه

کورِ گِرِه (kurah gerah ): گره کور

کورَگ (kurag ): جوش روی پوست که چرک کند.

کورَگ دیرگااوردَن (kurag dirgā urdan ): کورک در آوردن

کورمال (kurmāl ): به سبب ندیدن، دست روی دیوار گذاشتن و راه رفتن

کورَه (kurah ): کوره

کورَه زاغال (kurah zāӯal ): کوره زغال

کوزَه (kāuzah ): کوزه

کوسَه (kusah ): کوسه

کوش بِدائَن (kush beda an ): به حمله واداشتن سگ

کوش کوش ( kush kush): صدایی برای به حمله واداشتن سگ

کوشتی (kushti ): کشتی

کوشتی بَییتَن (kushti baytan ): کشتی گرفتن

کوشکَک (kushkak ): کوچک

کوشکِه چِلَّه (kushke chellah ): چله کوچک از دهم تا آخر بهمن

کوف و یکون بَویئَن (kuf o yakon bavian ): کن فیکون شدن، زیرو رو شدن

کوک (kuk): کبک

کول ( kul): دوش، شانه، پوست سبز گردو

کول گیتَن (kul gitan ): دوش گرفتن

کول هِدائَن ( kul hedā an): کولی دادن

کولپَر (kulpar ): گلپر

کولَه پُشتی (kulah poshti ): کوله پشتی

کولوخَه (kulukhah ): کلوخ

کولی (kuli ): کولی، بی حیایی، لانه پرندگان

کولی بِساتَن ( kuli besātan): لانه ساختن

کولی گَری (kuligari ): بی حیایی، سرو صدا راه انداختن

کوهپایَه (kuhpāyah ): کوهپایه

کوهِستون (kuhestun ): کوهستان

کوهُن (kuhon ):  کوهان

کیپ (kip ): چسبان، محکم، جفت

کیپ کُردَن ( kip kordan): محکم بستن

کیجا ( kijā): دختر

کیچَه (kichah ): کوچه

کیچَه بِدائَن ( kichah bedā an): راه دادن

کیچِه پی (kicheh pey ): ابتدا تا انتهای کوچه

کیچِه گَل ( kicheh gal): داخل کوچه

کیچِه وا کُردَن ( kichah vākordan): راه باز کردن

کیسَه (kisah ): کیسه

کیسَه بَکِشیئَن (kisah bakeshian ): کیسه کشیدن

کیسَه بَئوتَن (kisah bautan ): کیسه دوختن

کیل (kil ): نهر گونه محل عبور گاوآهن

کیلَه (kilah ): جوی، نهر

کیلِه پی (kileh pey ): راه کنار نهر

کیلِه پی (kileh pey ): کنار نهر

کیلَه کُردَن (kilah kordan ): جوی و نهر درست کردن

کیلِه گَل (kileh gal ): کنار نهر

کیلی (kili ): کلید

کیلی بَویئَن (kili bavian ): قفل شدن

کیلی کُردَن (kili kordan ): قفل کردن

کیلیک (kilik): میوه وحشی به رنگ بنفش با مزه ترش و شیرین و هسته های متعدد شبیه زالزالک

کین (kin ): کون

کین بال، بال کین (kin bāl ): آرنج

کین جوش ( kin jush): آهسته خوشیدن

کین چال ( kin chal): نام دامنه یکی از کوه های جنوبی میگون

کین دیار (kin diār ): بچه بدون شلوار و لخت، کنایه از فرد فقیر

کین سر واهِشت (kin sar vāhesht ): کنایه از کسی که وسایل خودش را گم می کند و یا جا می گذارد.

کین شَرَه (kin sharah ): چهار دست و پا راه رفتن

کین نَشورد (kin nashurd ): فرد بی طهارت، کنایه از آدم بی اصل و نسب و پست

کینَه (kinah ): کینه، بن گیاهان

کینَه دار، دار کینه (kinah dar ): بن تنه درخت و محل انشعاب ریشه ها

کینِه دَوِستَن (kinah davestan ): ریشه و پیاز بستن گیاهان پیاز دار مثل هویج و سیب زمینی و پیاز و سیر

کین وَری (kinvari): به پشت ایستادن و یا چیزی را دمرو گذشتن

کینَه شُتُری (kineh shotori ): کینه قدیمی که فراموش نمی شود.

کینَه کُردَن (kinah kordan ): بغض و عناد پیدا کردن

کیه یی چال ( kiyayi chāl): نام یکی از کوه های میگون در شمال غربی واقع در هملون

کیله (kilah): واحد اندازه گیری گندم، جوی آب

حرف ( گ)

گاز (gāz ): افزار میخ کشی، گاز انبر

گاز بَزوئَن ( gāz bazuan): گاز زدن

گاز گیتَن (gaz gitan ): گاز گرفتن

گال (gal ): موش درختی

گال کیسَه (gāl kisa ): کیسه ای که از موی بز بافته شده باشد.

گالاری (gālari): اطاقکی تنگ و تاریک برای انبار برخی وسایل منزل

گالِش (gālesh ): کفش لاستیکی، این کفش ها در دونوع پلاستیک نرم و خشک و احتمالا تولیدی کفش ملی بود. سبک، گرم، راحت و عاج هایش باعث می شد که روی یخ و برف سر نخورد. به علت لاستیکی بودن آن، پاها بوی بدی می گرفت.

"(لِ یا لُ) [ فر. ] (اِ.) کفش لاستیکی که یا مستقیماً آن را به پا کنند و یا کفش چرمی را برای حفظ از گل و باران داخل آن نمایند".(فرهنگ فارسی معین) لغت«گالش» به معنی گاوبان در مازندران و گیلان و «گالش» روسی در معنای « پاپوش و کفش‌لاستیکی » است.

گالَه (gālah ): کیسه بافته شده از نخ ضخیم مانند جوال که برای بار بری توسط چارپایان کاربرد دارد. این کیسه ها در هنگام بار باید دولنگه باشد که روی اسب و قاطر و الاغ مانند دو کفه ترازو قرار بگیرد.دو کیسه توسط دو قلاب از جنس چوب یا استخوان و قطعه ای طناب حلقه شده قفل می شوند.

گاله (gālah): خورجین الاغ

گاه گُدار ( gāh godar): گاه گاه

گاه گیتََن (gāh gitan ): در آوردن در از جایگاهش

گاه گیتَن (gāh gitan ): مسدود کردن راه ورودی با بستن توسط نانعی سخت مانند دیوار

گاهرَه (gāhrah ): گهواره، وسیله ای که با آن علف را خورد می کنند.تیغه ای دندانه دار ورو به پایین خمیده است .از این وسیله به صورت نشسته و انفرادی استفاده می شود.

گاهرِه چال (gāhreh chāl ): نام یکی از کوه های میگون، در دامنه بعضی از کوه ها فرورفتگی هایی وجود دارد که به آن چال گویند. در قدیم که مردم به هر چه داشتند قانع بودند و دزدی کمتر وجود داشت مردم از این چال ها برای چرای گوساله های خودشان استفاده می کردند.گوساله هایی که شیر دهی آن ها به پایان می رسید از اواخر بهار به این مناطق برده و رها می کردند. در پاییز آن ها را بر می گرداندند.

گَب بَزوئَن (gab bazuan ): حرف زدن

گَب بَکِشیئَن (gab bakeshian ): به حرف کشیدن، از کسی حرف بیرون کشیدن

گَب به گَب نَرِسی یَن (gab be gab naresiyan ): حرف به حرف نرسیدن

گَب دیرگااوردَن (gab dirgā urdan ): حرف در آوردن

گَب شِنو (gab shenu ): حرف شنو

گَب شِنَوی (gab shenavi ): حرف شنوی

گَب گیتَن (gab gitan ): به حرف گرفتن

گَبّ مُفت (gabe moft ): حرف مفت، سخن بیهوده

گَب هِوایی ( gabe hevāyi): سخن پوچ و نسنجیده

گَب و گُفت (gab o goft ): گفتگو

گَب، گَپ (gab ): حرف، کلام، سخن

گَبر (gabr ): زردشتی

گَت (gat ): بزرگ

گُتُرُم (gotorom ): بیهوده و گزاف، سخن یاوه و درهم و برهم، بی حساب و کتاب و نسنجیده

گُتُرُم اِنگوئَن (gotorom enguan ): بیهوده و گزاف سخن گفتن

گُتُم ( gotom): حرف زیادی

گُتُم بینگوئَن (gotom binguan ): حرف درشت و زیادی گفتن

گَتَه (gatah ): بزرگ

گَتِه بِرار (gateh berār ): برادر بزرگ

گَتِه بَویئَن (gateh bavian ): بزرگ شدن

گَتِه چِلَّه ( gateh chellah): چله بزرگ از اول دی تا ده بهمن

گَتِه خواخِر (gateh khākher ): خواهر بزرگ

گَتِه کِش (gateh kesh ): مدفوع، شاش بزرگ

گَتِه گَب بَزوئَن (gateh gab bazuan ): حرف بزرگ زدن

گَتین مار (gatin mār ): مادر بزرگ

گَتین، گَت پی اَر ( gatin piār): پدر بزرگ

گِدا خُنَه (gedā khonah ): گداخانه، کنایه از خانه ای که صاحبش خسیس است.

گُذِرنَه (gozernah ): گذران، زندگی، زندگی را با وضع موجود گذراندن

گُذَرون زِندگی (gozerun zendegi ): گذران زندگی

گُذَشت کُردَن (gozasht kordan ): گذشت کردن

گُذَشتَه (gozashtah ): گذشته

گَر (gar ): نوعی بیماری پوستی

گُر (gor ): اشتعال، زبانه آتش

گُر بِدائَن ( gor bedā an): مشتعل کردن آتش

گُر بَزوئَن (gor bazuan): الو گرفتن، شعله گرفتن ناگهانی آتش

گُر بَیتَن (gor baytan ): گُر گرفتن، شعله ور شدن، تب کردن بدن

گُر گُر (gor gor ): مداوم، پشت سرهم، گروه گروه

گَر گیتَن (gar gitan ): گَر گرفتن، مبتلا به گری شدن، کنایه از مدتها شستشو و استحمام نکردن

گُر گیتَن (gor gitan ): گر گرفتن، شعله ور شدن

گُربِه رو (gorbah ru ): مجرای باریک

گَرت (gart ): گرد

گَرچ (garch ): گچ

گَرچ کُردَن (garch kordan ): گچ کردن

گِرد، گِرت کُردَن (gerd kordan ): دور کردن

گِردالی (gerdāli ): دایره

گِرداو (gerdu ): گرداب

گِردِن (gerden ): گردن، گردنه

گِردِن بَزوئَن (gerden bazuan ): گردن زدن

گِردِن بِشکِس (gerden beshkes ): گردن شکسته

گِردِن کَج کُردَن (gerden kaj kordan ): گدایی کردن، حالت زبونی و بیچارگی به خود گرفتن

گِردِن گیتَن (gerden gitan ): گردن گرفتن، به عهده گرفتن

گِردِن گیر بَویئَن (gerden gir bavian ): گردن گیر شدن

گَردَه ( gardah): گرده گل

گُردَه (gordah ): گرده، پشت گردن

گَردون ( gardun): گردان

گُرز ( gorz): نام گیاهی کوهی که ساقه وسط آن مانند گرز می باشد. دامداران این گیاه را در تابستان چیده و برای علوفه زمستانی خشک می کنند.

گُرز چال (gorze chāl ): نام یکی از کوه های میگون

گِرزِ طول (gerze tul ): نام یک قله کم ارتفاعی که در گذشته همانند یک کله قند در قسمت شرقی میگون خود نمایی می کرد. قبل از انقلاب قسمت های بالایی و نوک آن را خاک برداری و مسطح کرده بودند. یک فضای گرد و صافی شد که فوتبالیست های محل از این مکان استفاده می کردند. بعد از انقلاب این مکان به جهانگردی واگذار و از این محل برای ساخت هتل استفاده کردند. به لحاظ این که دور تا دور این قله باز و هیچ گونه مانعی ندارد چشم انداز زیبایی دارد.

گِرزِ طولَک ( gerze tulak): نام تپه کم ارتفاعی است که در قسمت جنوبی گرز طول با همان شکل و شمایل آن قرار دارد

گِرزَه (gerzah ): موش خانگی

گِرِفتار، گِرِفدار بَویئَن (gereftār bavian ): گرفتار شدن

گِرِفتار، گِرِفدار کُردَن (gereftar kordan ): گرفتار کردن

گُرگی (gorgi): اسمی برای سگ، مثل گرگ

گَرم بَویئَن ( garm bavian): گرم شدن

گَرم بَیتَن (garm baytan ): گرم گرفتن

گَرمِ سیر ( garme sir): گرمسیر، منطقه گرم

گَرم کُردَن (garm kordan ): گرم کردن

گَرما بَزَه (garmā bazah ): گرمازده

گَرِن (garen ): گر، دارای گری

گِرِه بَزوئَن (gereh bazuan ): گره زدن

گِرِه گولَّه (gereh gullah ): هر چیزی که گره زیادی دارد. گره متعدد در هم تنیده

گُرون (gorun ): گران

گَریبون (garibun ): گریبان

گَریبون گیر (garibun gir): گریبان گیر

گَزَک (gazak ): بهانه

گِزگِز (gez gez ): نخستین صدای جوش آمدن دیگ و سماور و مانند آن، احساس سوزش کم در بدن

گَزِلیک (gazelik): چاقوی کوچک

گَزمَه (gazmah): پاسبان شب

گَزِنا (gazenā ): گزنه، گیاه زهر دار

گَشت بَزوئَن (gast bazuan ): گشت زدن

گُفت بَزوئَن (goft bazuan ): گفت زدن، تقاضا کردن

گُفت و شینید (goft o shinid ): گفت و شنود، مذاکره

گَل (gal ): گلو، موش صحرایی

گُل (gol ): اخگر آتش، گل

گُل بَزوئَن (gol bazuan ): گل زدن نان، پف کردن یا سوختن پوسته نازکی از سطح نان در تنور

گُل بَکُردَن (gol bakordan ): گل کردن، شکوفه کردن

گَل بَکِشیئَن (gal bakeshian ): به شدّت و سرعت بلعیدن

گَل بَیتَن (gal baytan): گلو گیر کردن، گیر کردن لقمه یا آب در گلو

گُل بینگوئَن (gol binguan ): گل انداختن، سرخ شدن

گُل چُسَک (gol chosak ): نوعی گل سفید با شیره بد بو که در بهار می روید.

گُل خَدمی، خَتمی (gol khadmi ): گل ختنی

گَل دَرد (gal dard ): گلو درد

گل دوا (goldevā): مرگ موش

گُلِ سُرخ (gol sorkh ): گل محمّدی

گُل شَمشیرَگ (gol shamshirag ): گلایل وحشی

گُل گاب زِوون (gol gāb zevun ): گل گاوزبان

گِلِ گَرچ (gel garch ): گل و گچ

گَل گوشاد (gal gushād ): گشاد تر از حد معمول، کنایه از آدم تنبل و تن پرور

گِل مالی کُردَن (gel māli kordan ): کنایه از سرپوش نهادن روی خطای کسی، گل مالی کردن

گُل مَنگُلی (gol mangoli ): گل گلی

گُل نَم (gol nam ): اندک آبی که روی زمین یا روی چیزی بپاشند.

گَل هَم (gal ham ): سوار هم، روی هم، متصل به هم

گَل و گِردِن (gal o gerden ): دور گردن، گلو و گردن

گُلاب پاچ (golāb pach ): گلاب پاش

گَلبَند (galband ): گردنبند

گَلَّة کُردَن (gallah kordan ): داخل گله کردن گاو یا گوسفند

گُلچین کُردَن (golchin kordan ): گلچین کردن

گُلدَستَه (goldastah ): گلدسته، مناره

گُلدون (goldun ): گلدان

گَلِگی (galegi ): گلگی، گله گذاری، گله مندی

گَلِه (galeh ): گله

گَلَّه (gallah ): گله

گُلَه (golah ): بوته گیاه، لکه

گُلَّه (gollah ): گلوله ، کروی شکل، قطعه

گُلِه بَزوئَن (golle bazuan ): گلوله زدن، با تیر شکار کردن

گَلِه بَکُردَن (gale bakordan ): گله کردن

گُلَه به گُلَه (golah be golah ): لکه به لکه، جا به جا، گوشه به گوشه

گُلِّه بَویئَن (golah bavian ): به دور خود جمع شدن

گُلِّه تا (golleh ta ): گلوله نخ

گُلَّه زاغال (gollah zāӯal ): گلوله های زغالی که از خاکه زغال تهیه می شود.

گُلِّه غیب بَخوردَن (gollah ӯeyb bakhordan ): تیر غیب خوردن، ناگهان مردن

گَلِه گُزاری (gele gozāri ): گله گزاری

گَلَه گَلَه (galleh galleh ): گروه گروه

گُلَه گُلَه (gollah gollah ): لکه به لکه، جا به جا

گُم بَویئَن (gom bavian ): گم شدن

گُم کُردَن (gom kordan ): گم کردن

گُم و گور بَویئَن (gom o gur bavian ): گم و ناپدید شدن

گُماشتَه، گُماشدَه ( gomāshtah): پیشکار

گَمبیل ( gambil): سرگین خشک شده

گَمبیل دَوِستَن ( gambil davestan): چسبیدن و خشک شدن سرگین به پشم و موی بدن حیوان

گَمِرَه (gamerah ): مواد جامدی که از بینی درآورند.، ترشحات خشک و نیمه خشک بینی

گَمون (gamun ): گمان

گَمونِه بَزوئَن (gamuneh bazuan ): گمانه زدن، حدس زدن، برآورد کردن

گُنبَذ، گُمبَذ (gonbaz ): گنبد

گَنجَه (ganjah ): گنجه، قفسه

گَنداو (gandu ): گنداب

گُندُلَه (gondolah ): بزرگ به زبان کودکانه

گَندُم بیریشتَه (gandom birishtah ): گندم بو داده، گندم برشته

گَندُمَک (gandomak ): نوعی سبزی یا علف مشابه گندم

گُنگ (gong ): سوراخ خروجی آب از مجراهای گلی و سیمانی

گُنی (goni ): گونی

گُه دونی (goh duni ): مستراح، کنایه از مکانی به هم ریخته و نامرتب و کثیف

گُه گیتَن (goh gitan ): دشنامی است به معنای گه گرفتن

گُه گیجِه بَیتَن (goh gije baytan ): گیج شدن، سر در گم شدن

گُهُن (gohon ): گون

گو (gu ): گاو

گو (gu ): نفهم و گیج، همان گاو فارسی

گو پیشونی سیفید (gu pishuni sifid ): گاو پیشانی سفید، کنایه به شهرت در یک کاری

گو چال (guchāl ): نام یکی از کوه ها در شمال میگون است. ورودی آن از تنگه میگون می باشد. در قدیم از این مکان برای چرای گاو وگوساله ها استفاده می شد.

گو چُشم (guchoshm): فردی که چشمان درشت و برآمده دارد.

گو شیری (gu shiri ): گاو شیری

گو گَل (gu gal ): گله گاو

گو گَل پا (gu gal pā ): مراقب و نگهبان گله گاو

گَوارا (gavārā ): گوارا

گواَک (guak ): گیاهی با برگ براق و پهن شبیه والک که در بهار از پیاز سنبله ودر مزارع و باغ ها می روید.

گوآل (guāl): جوال، کیسه بزرگ بافته شده از پشم یا موی بز

گوآل دوج (guāl duj ): جوالدوز، وسیله ای مانند سوزن ولی به طول حدود 15 سانتی متر و قطر نیم سانتی متر

گَواه (govāh ): گواه

گَواهی (govāhi ): شهادت، گواهی

گوبَندی (gu bandi ): گاوبندی، زدوبند

گوجَه (gujah ): گوجه، آلوچه بزرگ و پیوندی

گوجَه سیاه (gujah siāh ): گوجه زرشکی رنگ که پس از رسیدن کامل به سیاهی می رود.

گودال (gudāl ): گودال، چاله

گودوش (gudush): خمره ای سفالین که سیر گاو را در آن می دوشند.

گودی (gudi ): عمق

گور به گور بَویئَن (gur be gur bavian ): گور له گور شدن

گور به گور گِردی ( gur be gur gerdi): نفرینی که در حق مرده کنند و نا آرامی او را در گور بخواهند.

گور کُردَن (gur kordan ): دفن کردن

گور گَتَن (gur katan ): گور رفتن، فرو رفتن در زمین

گورزا (gurzā ): کنایه از فرد بسیار کوتاه

گورستون (gurestun ): گورستان

گوز مال کُردَن (guz māl kordan ): کاری را با عجله و بی دقتی تمام انجام دادن

گوزِن (guzen ): گوزو

گوسالَه (gusālah ): گوساله

گوسِند، گوسبَند، گوسوَند (gosend ): گوسفند

گوش بِدائَن (gush bedā an ): گوش دادن

گوش بِزایَه (gush bezāyah ): گاوش زایید، کنایه از کسی که برایش مشکلاتی ایجاد شد.

گوش تیز کُردَن (gush tiz kordan ): گوش تیز کردن، بلند و سیخ کردن گوش حیوانات برای شنیدن صدای بهتر در مواقع خطر

گوشد (gushd ): گوشت

گوشد و ناخون (gusd o naxun ): کنایه از خویشاوند نزدیک

گوشدالو ( gushdālu): گوشت دار، چاق

گوشدی ( gushdi): گوسفند یا گوساله ای که بپرورانند تا فربه شود و قصابی کنند.

گوشکُف ( goshkof): گوشت کوب

گوشَگ ( gushag): حلقه نخی بافته شده در پهلو یا بالای جوال به عنوان دستگیره یا محل بستن آن، حلقه زده شده بر تنگ و ریسمان

گوشَگ ماهی (gushag mahi ): گوش ماهی، صدف

گوشمالی بِدائَن (gushmāli bedā an ): تنبیه سبک کردن

گوشَه ( gusah): گوشه

گوشَه بَزوئَن (gushah bazuan ): گوشه زدن، طعنه زدن

گوشَه کُنار ( gushah konār): گوشه کنار، اطراف و کنج ها

گوشَه کِنایَه ( gushah kenāyah): سخنان نیش دار و بیهوده

گوشوارَه ( gushvārah): گوشواره

گوک (guk ): گوساله

گول بَخوردَن (gul bakhordan ): گول خوردن، فریب خوردن

گول بَزوئَن (gul bazuan ): گول زدن

گُولتا (goltā ): گلوله نخ

گولو گولو (gulu gulu ): آوازی برای آرام و هدایت کردن گوساله ها

گوماحلَه (gumāhlah ): نام قدیم یکی از چهار محل سکونتی میگون است. نام امروزی این محل سادات محل است. اکثر سادات میگون در این محل زندگی می کنند. امامزاده سید میرسلیم (ع) هم در وسط این محل قرار دارد. احتمالاً در گذشته از این محل برای چرای دام از جمله گاو استفاده می شد.

گومیش (gumish ): گاومیش

گی خورِ سَگ (gikhoresag): کسی که پر مدعا و بی خاصیت است.

گیج گیجی بَخوردَن ( gij giji bakhordan): سرگشته به این سو و آن سو رفتن

گیجگاه (gijgāh ): شقیقه

گیر اِنگوئَن (gir enguan ): گیر انداختن

گیر بِدائَن (gir beda an ): گیر دادن

گیر بَویئَن (gir bavian ): گیر کردن، مسدود شدن

گیر بیاردَن (gir biārdan ): گیر آوردن، یافتن

گیر کَتَن (gir katan ): گیر افتادن

گیر کُردَن (gir kordan ): گیر کردن

گیراگیر (girāgir ): بحبوحه گرفتاری

گیراوردَن ( gir urdan): گیر آوردن، یافتن

گیرَه (girah ): گیره

گیس (gis ): موی بلند، موی زنان

گیس بَروی (gis barvi ): گیس بریده

گیلیم (gilim ): گلیم

گیوَه (givah ): گیوه